Unikalna opatentowana technologia filtra Crystall Round zapewnia ochronę zdrowia przed wpływem najbardziej niebezpiecznych cząstek smogu o wielkości mniejszej niż 1 mikrometr. Skuteczność filtracji tego filtra jest porównywalna do filtrów klasy absolutnej.
Smog bezpośrednio wpływa na zdrowie, skraca życie. Na co dzień odsuwamy od siebie tę wiedzę, mimo, że jest powszechnie dostępna, bo wydaje się że nie potrafimy nic zaradzić. Według szacunków Komisji Europejskiej z powodu zanieczyszczenia powietrza każdego roku przedwcześnie umiera na choroby serca, płuc i mózgu ok. 45 000 mieszkańców Polski. Tę liczbę potwierdził również w raporcie przygotowanym w 2017 roku Narodowy Fundusz Zdrowia.
Dlaczego ten fakt jest tak łatwo ignorowany? Bo wydaje się, że nie można mu przeciwdziałać, bo nie mamy na to wpływu, bo wolimy odsuwać nieprzyjemne dla nas fakty, podświadomie im zaprzeczamy albo nie przyjmujemy ich do wiadomości.
Tymczasem jest sposób, żeby się przed smogiem chronić, we własnym domu można stworzyć przestrzeń czystego powietrza, całkowicie wolną od smogu. Jeśli spędzamy w domu największą część dnia i całą noc, to będąc chronionym całkowicie w tym czasie, w znacznym stopniu unikniemy negatywnych skutków oddziaływania smogu na nasze zdrowie. Jak to osiągnąć?
Przede wszystkim odciąć wnętrze domu od swobodnej wymiany powietrza ze światem zewnętrznym przez okna, nawietrzaki i kominy. Tak właśnie projektuje się nowoczesne i energooszczędne domy - muszą być całkowicie szczelne, dzięki temu powietrze świeże z zewnątrz dostaje się do wnętrza w kontrolowany sposób dzięki systemowi wentylacji z odzyskiem ciepła, czyli rekuperacji. Podstawową motywacją inwestorów przy decyzji o wyposażeniu nowego domu w rekuperację jest najczęściej oczekiwanie osiągnięcia oszczędności w ogrzewaniu domu, ale coraz ważniejsza staje się w przekonaniu świadomych osób budujących dom ochrona zdrowia – całkowite zamknięcie wnętrza domu przed dostępem smogu.
Smog to jest krótkie określenie wszystkich zanieczyszczeń powietrza. Największy udział mają zanieczyszczenia pyłowe, czyli mikroskopijne cząsteczki, o wielkości określanej w mikrometrach (jedna tysięczna milimetra). Jest to pył zawieszony PM (ang. Particulate Matter) – utrzymujący się w powietrzu, powstały skutkiem działalności ludzkiej. Przede wszystkim jego źródłem jest spalanie węgla kamiennego i brunatnego, drewna w piecach, kominkach i elektrowniach, palenia mułów i pyłów węglowych oraz śmieci, duży udział w wytwarzaniu smogu mają samochody, zwłaszcza stare silniki diesla.
Duże cząsteczki osadzają się w nosie i gardle, powodując nieżyty, czy zapalenie zatok. Drobne dostają się do oskrzeli, powodując ich zapalenia, zaostrzenie astmy, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, która jest już czwartą przyczyną zgonów na świecie. Jeszcze bardziej niebezpieczne ze zdrowotnego punktu widzenia są cząstki o średnicach rzędu 2–3 mikrometra i mniejsze, które mogą przeniknąć do pęcherzyków płucnych. A najmniejsze cząstki pyłu (poniżej 1 μm), przedostają się do bez żadnych ograniczeń do krwiobiegu i dalej do mózgu, serca, wątroby, nerek czy śledziony.
Właśnie dla eliminowana tych najgroźniejszych – najmniejszych cząstek został stworzony filtr elektrostatyczny. Działa on zupełnie inaczej niż tradycyjne filtry oparte na różnej gęstości tkaninach filtracyjnych. Te tradycyjne filtry stosowane choćby w rekuperatorze działają jak sito o mikroskopijnych, niewidocznych gołym okiem oczkach. Najskuteczniej zatrzymują większe cząsteczki, te mniejsze zdołają się przedostać przez oczka sita. Nie da się zagęszczać tego sita bardziej, bo im gęstszy filtr – tym większy stanowi opór dla powietrza i może wręcz uniemożliwić przepływ powietrza, czyli wentylację domu.
Zupełnie inaczej działa filtr elektrostatyczny. W pierwszym etapie na siatce elektrod wolframowych wytwarzane jest silne elektryczne pole jonizujące, które powoduje naładowanie elektryczne drobinek pyłu. W drugim etapie powietrze z naładowanymi cząstkami przepływa przez szczeliny między lamelami aluminiowymi o odwrotnym potencjale elektrycznym co sprawia, że wszystkie pyły zawieszone, czyli smog są przyciągane i przywierają do powierzchni lamel.
Jednak nie sam mechanizm działania stanowi różnicę, ale wynikający z niego bezpośredni skutek - zdolność do oczyszczania powietrza, filtr elektrostatyczny zatrzymuje z wielką skutecznością wszystkie frakcje smogu, łącznie z najgroźniejszymi o rozmiarze poniżej 1 μm, które w przypadku tradycyjnych filtrów zbudowanych z materiałów o określonej gęstości mogłyby być zatrzymywane dopiero przez filtry klasy absolutnej, stosowane do oczyszczania powietrza w salach operacyjnych i laboratoriach naukowych.
Z drugiej strony filtr elektrostatyczny sam musi być chroniony przed większymi cząstkami pyłu, które mogłyby obniżyć jego zdolność do zatrzymywania MPPS - Most Penetrating Particle Size, czyli najbardziej penetrujących cząstek i dlatego przed nim muszą być zainstalowane zwykłe filtry. Stosowane w rekuperatorach Vasco filtry klasy ISO ePM1 55% (dawniej F7) są idealnym filtrem wstępnym dla Crystall Round.
Dzięki niskim oporom, filtry elektrostatyczne możemy bez problemu zainstalować w systemie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, nie martwiąc się czy wentylator lub rekuperator „poradzi” sobie z dodatkowym oporem. Razem z niskim zużyciem energii (pobór mocy 12W) oraz brakiem potrzeby wymieniania wkładów, oznacza to bardzo niskie koszty eksploatacji. Wkład filtra elektrostatycznego można wielokrotnie myć i, o ile nie dojdzie do uszkodzenia, można eksploatować latami.
Koszt inwestycyjny przy instalacji takiego filtra jest wysoki, ale w typowej instalacji domowej (do 450m3/h) może się zwrócić od 2 do 5 lat, w porównaniu do zakupu standardowego filtra i regularnych wymian wkładów.
Ale przede wszystkim filtr elektrostatyczny oczyszcza powietrze ze smogu tak skutecznie jak mogą to robić filtry klasy absolutnej, które jednak wymagają specjalnych instalacji i potężnych wentylatorów niemożliwych do zastosowania w wentylacji domowej.
Najważniejsze zadanie, które wykonuje filtr elektrostatyczny w instalacji rekuperacji to oczyszczanie powietrza z najsilniej penetrujących cząsteczek smogu o rozmiarze poniżej 1 mikrometra. Tego nie mogą zrobić filtry stosowane w rekuperatorze. A właśnie te najmniejsze cząstki pyłu są najgroźniejsze dla zdrowia i życia ludzi, ponieważ są tak małe, że nie może ich zatrzymać układ oddechowy i dostają się wprost do krwi z pęcherzyków płucnych.
W jakim stopniu filtr Crystall Round jest zdolny zatrzymać najmniejsze cząsteczki mówią wyniki testów zgodnie z normą PN-EN 1822-1:2019-05, dotyczącą wysokoskutecznych filtrów powietrza (EPA, HEPA i ULPA), czyli tak zwanych filtrów absolutnych. Jak widać w tabeli, jeśli model Crystall Round będzie właściwie dobrany do strumienia powietrza w rekuperacji, a wentylacja będzie sterowana na niskim biegu, filtr elektrostatyczny zatrzyma nawet 96% najbardziej niebezpiecznych dla zdrowia i życia najsilniej penetrujących cząsteczek smogu (MPPS).
Crystall Round eliminuje drobnoustroje, kurz, bakterie, grzyby, wirusy i pyły zawieszone, które składają się na trujący smog już od wielkości 0,1 mikrometra, czyli te których nie są w stanie zatrzymać inne rodzaje filtrów, a które dostając się bezpośrednio do krwioobiegu natychmiast docierają do mózgu i organów wewnętrznych powodując systematyczne pogorszenie stanu zdrowia, niestety często skutkujące przedwczesnym zgonem.
Ponieważ smog jest w powietrzu i wydaje się, że nie można przed nim uciec, wiele osób woli żyć w przekonaniu, że negatywny wpływ jest powolny i może tak duży jak niektórzy straszą. Przyjmując to założenie można się uwolnić od lęku, bo niedługo przyjdzie lato i smog zniknie. Ktoś może powie, że ludzie, którzy palą papierosy trują się bardziej, a przecież niektórzy długo żyją, każdy może wskazać taką osobę, ale to są zawsze indywidualne przypadki, a naprawdę ważne jest nie to, co dzieje w poszczególnych przypadkach, ale jak smog oddziaływuje na większość z nas. Badania naukowe dowodzą, że smog zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia nowotworów w perspektywie lat, ale na tym nie kończy się jego szkodliwe działanie. Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne po zbadaniu wpływu zanieczyszczonego powietrza na powstawanie nowotworów, ogłosiło wyniki badań, z których wynika, że wzrost zanieczyszczenia nie tylko powoduje raka, ale może też powodować natychmiastowe zgony na zawał serca, udary mózgu i zatory płuc. Mechanizm takiej nagłej śmierci polega na tym, że wszyscy ludzie w pewnym wieku mają w naczyniach krwionośnych blaszki miażdżycowe. Cząstki zanieczyszczeń dostjące się do krwioobiegu wywołują w obszarze nagromadzenia blaszek stany zapalne, a to z kolei powoduje, że one odrywają się i wywodują zawał, udar lub zator. Czynnikiem powodującym reakcję zapalną w naczyniach krwionośnych mogą być właśnie przenikające bezpośrednio do krwi MPPS - Most Penetrating Particle Size, czyli najbardziej penetrujące cząsteczki smogu poniżej 1 μm. Oczywiście osoba, która umrze w konsekwencji oddychania skażonym powietrzem, będzie miała w statystykach medycznych jako powód zgonu zawał, udar lub zator, ale faktyczną przyczyną stanów zapalnych w blaszkach miażdżycowych był właśnie smog w powietrzu, którym oddychała.
Dlatego ważną rzeczą dla każdej osoby, która buduje dom, jest ochrona jego własnej rodziny w domu przed smogiem, który mógłby wnikać z zewnątrz. Jedynie w sytuacji gdy dom jest szczelny, a za wentylację odpowiada system rekuperacji z dodatkowymi filtrami to całe powietrze, którym będziemy oddychać będzie bezpieczne dla naszego zdrowia i życia.
